Nieuws

“Dat we zoveel mensen mobiliseren zegt iets over de behoefte om dit verhaal te vertellen”

Acteur Roger Goudsmit is een bekend gezicht van Aan de Andere Kant. Ook in East Side Story speelt hij een hoofdrol in het slotstuk dat zich afspeelt in de Molukse wijk in Bovensmilde en in voormalig kamp Schattenberg in Westerbork. “Ik ben enorm dankbaar dat ik na vijf jaar ADAK mag bijdragen aan de afsluiting van deze trilogie over de Moluks-Nederlandse geschiedenis.”

Door: Joost Tanasale

Bij de presentatie van East Side Story zei je dat je vooral dankbaar bent. Waarom is dat?
“In 2003 speelde ik met Theatergroep Delta een geradicaliseerde Molukse jongen in ‘Barak 1b’. Dat was locatietheater in kamp Vught, een confrontatie tussen vader en zoon. Nu, precies twintig jaar later, speel ik weer in een voorstelling over de Moluks-Nederlandse geschiedenis. Waarin dit keer voormalig kamp Schattenberg een prominente plek inneemt. Samen met het eerste en tweede deel van ADAK maakt het voor mij een afgerond verhaal over een bewogen gezamenlijke geschiedenis. Daar ben ik dankbaar voor.”

Wat betekent ADAK voor jou?
“Bij de eerste lezing van het script in Bovensmilde waren we met zo’n vijftig mensen. Dan voel je meteen weer de ADAK-connectie, de gedeelde smart die naar voren kwam in deel 1 en 2. Maar ook met de nieuwe mensen in het ensemble voelde het als een warm bad. Het heeft allemaal te maken met onze gedeelde geschiedenis. Je bent toch verbonden met je achtergrond, dat maakt het vanuit alle perspectieven beladen en vooral herkenbaar. Het transgenerationeel trauma speelt een belangrijke rol in onze collectieve geschiedenis. Een stuk onverwerkt verleden waar meer over verteld mag worden. Nu is het de tijd ervoor: er is ruimte voor dialoog over de grote impact en omvang van een gewelddadig koloniaal systeem. Er is ruimte om verhalen vanuit de Oost te delen, waar zo weinig over bekend is.”

In het afsluitende deel van East Side Story speel jij Tjally. Wat kun je zeggen over je rol?
“Het stuk speelt zich af in 1970, vier jaar na de executie van president Chris Soumokil. Tjally is de geliefde van Ina. Zijn vader hoort tot de Leasa-groep, die hun militaire KNIL-status terugclaimen en hun uniformen blijven dragen tot ze terug kunnen keren naar de Molukken. Mijn personage gaat studeren en pleegt daarmee dus een soort verraad, omdat hij toegeeft aan een Nederlandse studie in plaats van te volharden in een terugkeer. Zijn vriendin Ina is een vrijgevochten vrouw die kiest voor vooruitgang. Daarmee komt hij tussen twee vuren te zitten. Hij wordt meegesleurd tegen wil en dank in de Molukse kwestie en radicaliseert. Niet zozeer vanwege politieke idealen, maar omdat hij zijn geliefde Ina dreigt te verliezen.”

Je speelt dit keer dus een jonge jongen?
“Ja, in ADAK 1 en 2 speelde ik een KNIL-militair van ongeveer mijn eigen leeftijd. Ik ben nu 54, maar speel een jongen van 25. Ik moet dus enorm transformeren naar een jonge vent, een hele klus!”

Waar zit de Molukse connectie in jouw familie?
“Heb je even? Eigenlijk behoor ik ook tot de Afro-Indische gemeenschap. Mijn Molukse opa Tjak Pattiselanno was getrouwd met een Afrikaans-Molukse-Javaanse vrouw. Mijn opa Goudsmit was half Afrikaans-Joods, hij was getrouwd met mijn oma Maria Monoarfa. Zij kwam van Sulawesi en was als jonge vrouw moslima. Door haar ben ik ben opgevoed in Delfzijl. Mijn ouders Georgine Goudsmit en Ronny Pattiselanno hebben elkaar ontmoet in het repatriantencentrum ‘De Milva’ in Appingedam, waar ik in 1968 ben verwekt. Ik draag dus uiteenlopende verhalen met me mee. Het bijzondere is dat die verhalen gezien mijn achtergrond elkaar weer tegenkomen in uitgerekend Westerbork!”

Tot slot: waarom moeten mensen naar East Side Story komen?
“Het is een enorm project, tweehonderd mensen doen mee! Zo grootschalig heb ik nog nooit meegemaakt. Onze collectieve geschiedenis is het waard is om over te vertellen en te delen. Maar wat ik nog belangrijker vind: wat houden we hier aan over? Dit soort projecten zijn nodig omdat er in het algemeen nog steeds weinig over bekend is. Dat we zoveel mensen mobiliseren zegt ook iets over de behoefte om dit verhaal te vertellen. Ik hoop echt dat ook na het derde deel van ADAK een platform geboden blijft voor dit soort producties in het noorden. Er valt nog genoeg te ontdekken.”