Nieuws

"Het is niet precies nagemaakt, maar een theatrale vertaling van een volle dag in het kamp"

Albert Secuur is regisseur van de culturele herbeleving van kamp Schattenberg, dat het eerste deel vormt van de avondvullende voorstelling East Side Story. Een deel van het kamp, waar na de oorlog ruim tweeduizend Molukkers gehuisvest waren, is op de historische plek van voormalig Kamp Westerbork herbouwd. Tijdens de voorstelling ziet het publiek hier theatrale taferelen en scènes over het dagelijks leven van toen. “Het is de echtheid van de mensen die het doet.”

Door: Joost Tanasale

Een culturele herbeleving, wat houdt dat in?
“Als bezoeker krijg je het gevoel dat je een dagje op het kamp meekijkt en de herinneringen van het kamp meebeleeft. Wat gebeurt er allemaal tijdens een drukke dag? Dat kun je allemaal tot je nemen. Het is niet precies nagemaakt, maar een theatrale vertaling van een volle dag in het kamp.”

Hoe kom je van echte herinneringen tot theatrale scènes?
“Kijk, in het deel van de voorstelling in Schattenberg werken we met mensen uit de Molukse gemeenschap, niet met professionele acteurs. Velen van hen hebben er zelfs als kind daadwerkelijk gewoond. Zij hebben een duidelijk beeld van hoe het was. Vanuit daar zijn we scènes gaan maken. Daarna hebben we een stap gemaakt naar de theatrale vertaling ervan. Dat is een andere manier van denken dan werken vanuit een kant en klaar script. Het is community-art, met de mensen zelf gemaakt. Want dat moet: het is de echtheid van de mensen die het doet.”

 Wat voor taferelen kunnen we verwachten?
“Alle scènes zijn gemaakt op inhoud. We hebben ons samen met de ervaringsdeskundigen afgevraagd: wat willen we vertellen? Wat moet er in, ook qua beleving? De CAZ, de kampraad, maar ook de patatboer. In de kerk is van alles te doen, er is verborgen theater. Je loopt rond op het terrein en opeens begint een scène. Daarna speelt een band of er komt iemand op die iets moet repareren. De markt wordt opgebouwd, er komt een bruiloftsstoet én een rouwstoet voorbij. Zo wordt het leven op het kamp compact verbeeld.”

Onder Molukkers bestaat een grote behoefte om hun verhaal te delen, omdat onder Nederlanders nog veel onbekend is. Hoe sta jij daarin?
“Ik wist er aardig wat van, dacht ik. Roger Goudsmit ken ik goed, met hem heb ik veel samengespeeld, over de Molukse geschiedenis gesproken en er zelfs weleens acts over gemaakt. Dus ik vond mijn kennisniveau wel redelijk. Maar dat is toch anders nu ik aan dit project werk en al die verhalen hoor. Er is nog zoveel dat ik niet weet. Alleen al de hoeveelheid stromingen binnen de Molukse cultuur!”

De herbouw van kamp Schattenberg maakt veel emoties los. Merk jij dat ook?
“Absoluut. Toen we voor het eerst gezamenlijk op het kampterrein kwamen en de herbouw al te zien was, hakte dat er meteen in. Het raakt mensen diep, ze voelen de urgentie om te laten zien hoe hun geschiedenis eruit ziet. En Nederlanders zeggen allemaal: waarom wist ik dit niet? Daarom kan dit ook alleen maar met de Molukse gemeenschap zelf. Daar sluit de vorm van de culturele herbeleving heel goed op aan.”